Hoe ga je om met afwijzing?

Stel je bent ondernemer, projectmanager of sollicitant. Je hebt alles uit de kast gehaald om een gave klus binnen te slepen. En dan krijg je te horen dat je het nét niet bent geworden. Wat doet dat met je? En hoe ga je hier mee om?

Het is vrijdagmiddag als de telefoon gaat. Een onbekend nummer. Zonder verwachting neem ik op. Maar zodra de recruiter haar naam zegt, schiet mijn hart naar mijn keel. Uit hoop en verlangen. Want wat wil ik deze opdracht graag hebben. Tegelijkertijd zet ik me schrap, omdat ik weet dat de kans bestaat dat ik word afgewezen.

Het fijne van slecht nieuws is dat je nooit lang hoeft te wachten. De meeste professionals hebben wel geleerd om de boodschap zonder al te veel inleiding op tafel te gooien. ‘Ik moet je helaas teleurstellen… het was een prettig gesprek en jullie waren aan elkaar gewaagd, maar de keuze is toch op de andere kandidaat gevallen.’

Stilte. Mijn keel voelt droog. Ik hoor amper nog wat ze zegt, zo worstel ik om mijn teleurstelling door te slikken. Een zwaar gevoel verspreidt zich langzaam door mijn lichaam. Het brengt me terug naar herinneringen waarin ik me niet gezien voelde. Waarin ik voor mijn gevoel alles heb gegeven, maar waarbij het niet genoeg was.

Hoe je reageert op afwijzing is voor ieder verschillend. Als je je ergens voor hebt ingezet en het vervolgens niet krijgt, is het logisch dat je teleurgesteld bent. En waar de een boos wordt, voelt het voor de ander mogelijk als falen. Daarbij wordt ons actuele denken, voelen en handelen onbewust beïnvloed door ervaringen van vroeger. In het contact met anderen brengen we oude gevoelens en verwachtingen op anderen over. Psycholoog Sigmund Freud noemde dit overdracht.

Wanneer deze ervaringen warm, veilig en respectvol zijn, ontstaat er een positieve associatie. Zijn de ervaringen echter gekoppeld aan gevoelens van onzekerheid, angst of verdriet? Dan kan je reactie in het hier en nu sterker zijn, dan eigenlijk passend is bij de situatie. En dit heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van de communicatie. Op dat moment ben ik namelijk zo met mezelf bezig, dat ik daardoor het contact met de ander verlies.

Zodra ik me bewust wordt van mijn overdracht, weet ik wat me te doen staan. Het loskoppelen van gevoelens uit het verleden van mijn gevoelens in het heden. Deze afwijzing heeft namelijk niks, maar dat ook echt niks te maken met mijn verleden. Ja, er wordt iets in mij geraakt dat ik goed ken. Maar dat betekent niet dat ik niet goed genoeg ben. En zodra ik me realiseer dat het gesprek tussen mij en de recruiter los staat van mijn eerdere ervaringen, ontstaat er weer ruimte om helder na te denken. Ik kan op een professionele manier reageren, zonder dat ik voorbij ga aan mijn gevoel van teleurstelling.

Gevoelens van afwijzing. Iedereen heeft er wel eens mee te maken. Durf jij op zo’n moment de reis naar binnen te maken en de onderzoeken wat er bij je geraakt wordt? Gebruik deze informatie om aan jezelf te werken, zodat je niet verstrikt raakt in je eigen verleden.